In de Uilenburgersjoel in Amsterdam is behoorlijk wat onenigheid ontstaan. Rabbijn Tamarah Benima vindt het onacceptabel dat de evangelische Vineyardbeweging het gebedshuis huurt.
Dagblad Trouw schreef hier onlangs een artikel over. Dit artikel is hier te lezen (achter betaalmuur).
Bron: Trouw | Foto: Wikipedia
De Conferentie van Europese Rabbijnen (CER) veroordeelt de recente aanvallen op christenen in Jeruzalem. “Wij betreuren de reeks verbale en fysieke aanvallen tegen christelijke geestelijken en gelovigen”, verklaarde opperrabbijn Pinchas Goldschmidt zondag namens de CER. “Deze acties staan haaks op de waarden van godsdienstvrijheid waarop Israël is gegrondvest en zij zijn strijdig met de religieuze leerstellingen van het jodendom.”
Lees hier verder.
Bron: KRO-NCRV | Foto: Pixabay
Worstelen met een tekst
Worstelen met God
Worstelen met een rabbijn
In het leerhuis in Eindhoven gebeurt het. En het mooie is dat je er geen blauw oog bij oploopt. Je wordt er wel wijzer van.
In het leerhuis ontmoeten predikanten en andere geïnteresseerden elkaar om te lernen en te discussiëren over teksten uit TeNaCH, het Eerste Testament uit de Bijbel, onder de bezielende leiding van rabbijn Tzvi Marx.
Profeet Samuel: Discussies over macht en misbruik
1 Samuel
Het boek 1 Samuel bevat de overgang van een stamgeoriënteerde samenleving in het land Israël tot de centralisering van de politiek in de vorm van monarchie, eerst onder Saul en dan onder David. Deze overgang van de stampolitiek die beschreven is in het boek Richteren tot het koningschap van Saul en David brengt ons letterlijk tot discussies over macht en misbruik van macht.
Wat motiveerde de stammen van Israël om koningschap te eisen? Waarom was de profeet Samuel ertegen? Hoe probeerde hij hen te waarschuwen tegen de gevaren van zo’n machtig politiek stelsel? Hoe kan een religieuze maatschappij die pleit voor recht en gerechtigheid in de naam van de Heilige, omgaan met de menselijke zwakten die met het uitoefenen van de macht naar voren komen? Wat is Gods rol daarin? Waarom geeft Hij toe? Wat is het, in het hebben van politieke macht, dat redelijk goede mensen zoals Saul in het begin was, er uiteindelijk toe brengt corrupt en manipulatief te worden? Hoe is de balans tussen de verschillende wetgevende-, uitvoerende- en rechterlijke organen in de politiek en hoe kunnen die organen gecontroleerd worden?
Het boek Samuel moet ook gezien worden in verband met de Deuteronomium 17:14 – 20. Hierin is de opdracht om een koningschap te organiseren op voorwaarde dat het volk het wil; “’als u zegt, ‘Ik wil een koning over mij aanstellen.’ ” Dit spannende narratief zullen wij met gebruik van de engelstalige 1 Samuel-tekst van Abraham Rosenberg bestuderen, om ook toegang te krijgen tot de rabbijnse traditie in de Talmoed en door commentaren zoals Rasji* en Redak**
* Rabbi Sjlomo Jitschaki (Rasji), Troyes 1040-1105, Franse rabbijn uit de Middeleeuwen, die tot op de dag van vandaag wordt beschouwd als een van de belangwekkendste verklaarders van de Tenach en Talmoed.
** Rabbi David Kimhi (Redak), 1160-1235, middeleeuwse rabbijn, bijbels commentator, filosoof en grammatica geleerde.
U kunt zich inschrijven voor dit Leerhuis. Zie Informatie en Inschrijving hieronder.
Als u wilt kennismaken met het Leerhuis, bent u van harte welkom om een les bij te wonen. Hieraan zijn geen kosten verbonden.
Informatie en inschrijving
Data najaar 2023: 12 september, 24 oktober, 21 november, 19 december
Data voorjaar 2024: 16 januari, 13 februari, 12 maart, 9 april
Dinsdags: 10.30 – 12.30 uur
Kosten: € 190 voor het seizoen inclusief boek 1 Samuel.
In overleg zijn enkele lessen à € 22,50 te volgen, plus boek 1 Samuel € 30.
Te voldoen voor 1 september op rekeningnummer IBAN: NL51 RABO 0373 7142 38 | t.n.v. Classis N-Brab/Limb/R.Wallonne PKN | o.v.v. Leerhuis Eindhoven
Adres: Camphuysenstraat 4, 5615 KS Eindhoven
Aanmelding:
Bron: Leerhuis Eindhoven | Foto: Youtube
In Museum Sjoel Elburg is plaats voor nieuw talent. Het bestuur zoekt een secretaris die wil meewerken in het museum dat in 2016 verkozen is tot mooiste kleine museum van Nederland en nog steeds een pareltje is onder de historische musea.
Met ruim tachtig vrijwilligers werkt de Stichting Museum Sjoel Elburg aan een belangrijke missie: bezoekers van Museum Sjoel Elburg kennis te laten maken met het voormalig joodse leven van Elburg, kennis bij te brengen van de gevolgen van de Holocaust en bezoekers in aanraking te brengen met joodse kunst en, met de inkomsten uit het museum, de voormalige synagoge in stand te houden.
Museum Sjoel Elburg is een dynamische organisatie met een bruisend vrijwilligersnetwerk. In haar vijftienjarig bestaan zijn meerdere uitbreidingen gerealiseerd en al meer dan dertig wisselexposities georganiseerd.
Op dit moment is er binnen het algemeen bestuur een vacature voor secretaris.
Lees hier verder.
Bron: Museum Sjoel Elburg
Winter 2024 brengen Joods Museum en De Nieuwe Kerk Amsterdam een biografische tentoonstelling over Joods Amsterdam. Mokum omspant vier eeuwen Joodse geschiedenis in diverse verhalen van bekende en onbekende mensen. Van de eerste Joodse bewoners eind zestiende eeuw tot de bloei, ondergang en de voorzichtige wedergeboorte van een religieuze en culturele identiteit. Een even unieke als universele en actuele geschiedenis van een bevolkingsgroep die in Amsterdam een veilige haven zocht. Mokum brengt de bijzondere wisselwerking in beeld tussen de stad en haar joodse inwoners, van toen en nu.
Juist in het feestjaar van Amsterdam staan we stil bij het wel en wee van een gemeenschap die de stad door de eeuwen heen heeft gekleurd. De Nieuwe Kerk en Joods Museum gaan voor deze tentoonstelling met tal van organisaties in binnen- en buitenland samenwerken. Mokum is een vervolg op de tentoonstelling Jodendom (2011) van beide partners. In de serie ‘wereldreligies’ van De Nieuwe Kerk werd toen een overzicht gegeven van 3000 jaar Joodse geschiedenis.
Bron: De Nieuwe Kerk Amsterdam
Wie interesse heeft voor Joodse geschiedenis zal wel bekend zijn met de website Joodsecanon.nl. Nu is de inhoud van deze site als boek verschenen voor een breed publiek. De eerdere papieren versie was bedoeld voor intern gebruik in de Nederlands-Joodse gemeenschap en snel uitverkocht. Daarom alleen al is deze prachtige uitgave een aanwinst.
Door: Cor Sinnema
Er zijn voor de canon honderd onderwerpen geselecteerd die betrekking hebben op een gebeurtenis, een plaats, een persoon of een voorwerp. Ze worden elk in ongeveer 400 woorden beschreven, vergezeld van een sprekende, iconische afbeelding. Het is een geslaagd initiatief om beknopt weer te geven wat iedereen zou moeten weten over de geschiedenis van de Joden in Nederland.
Het eerste venster (1295) maakt melding van de aanwezigheid van een Joodse wijk in Maastricht met een synagoge en een Joodse school. Het tweede venster vertelt over de komst van ‘Nieuwe Joden’ uit Spanje en Portugal driehonderd jaar later (1600), die als ‘Nieuwe Christenen’ naar de Lage Landen zijn gekomen en sindsdien niet meer zijn weg te denken uit Amsterdam. Samen met de Hoogduitse en Poolse (Asjkenazische) Joden vormen deze Sefardische Joden meer dan vier eeuwen onafgebroken aanwezigheid in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Ik vraag mij af of er over de 300 tussenliggende jaren niets te vertellen is.
Het Joodse leven lijkt zich vooral in en rond Amsterdam af te spelen. De relatie met de zuidelijke (katholieke) provincies komt niet aan bod, maar die horen dan ook pas sinds het begin van de negentiende eeuw bij inmiddels het ‘Koninkrijk der Nederlanden’. Meer aandacht is er voor de Caribische gebiedsdelen.
Ondanks de vele vensters slaagt het boek erin in een doorgaande lijn te beschrijven wat in de Joodse Gemeenschap van Nederland plaatsvond. Het bevat veel wetenswaardigheden. Alle verworvenheden binnen de Joodse gemeenschap hebben een begin gehad en dat verklaart waarom het woord ‘eerste’ zo vaak gebruikt wordt. Zo zien we bijvoorbeeld de eerste Joodse gemeente (1602), de eerste (Sefardische) Joodse school (1616), de eerste Nederlandstalige preek in Middelburg (1832), de eerste Asjkenazische gemeente in Amsterdam (1635), de eerste drukpers in Joodse handen (1645), het eerste jongensweeshuis (1648), de eerste Jiddische krant (1725), de eerste Joodse minister (1860) en de eerste vrouwelijke rabbijn (1995) de revue passeren.
Er bestaat al heel lang een goede verstandhouding van Joden met het stadhouderlijk hof en het Huis van Oranje. Die hechte band dreigde in 1966 door het huwelijk van kroonprinses Beatrix met de Duitse graaf Claus von Amsberg verbroken te worden. Voor het eerst in eeuwen lieten de Joodse instanties verstek gaan bij dit Oranjefeest. Maar de banden werden later weer aangehaald en de Oranjes zijn nu prominent aanwezig bij alle belangrijke gebeurtenissen in de Joodse gemeenschap. De foto bij het laatste venster (2012) laat kroonprins Willem Alexander zien bij de officiële opening van het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam. Dit nationale gevoel van Joods Nederland wordt nog versterkt door het gebruik van het Nassaublauw en het klassiek oranje als achtergrondkleur op de fotobladzijden waar een iconische afbeelding staat: het zijn de kleuren van het Nederlands elftal.
Het boek laat heel goed zien hoe zeven eeuwen lang gewerkt is aan de vorming van een eigen Joodse identiteit in ons land. Het boek doet verslag van diverse pogingen om de interne eenheid van de Joden te bereiken en te behouden. Ook zien we de emancipatie en integratie in de Nederlandse samenleving met alle daarbij horende rechten en plichten, zoals een organisatie van Joods leven vergelijkbaar met een protestants ‘kerkgenootschap’, de oprichting van eigen scholen en voorzieningen en de band met Eretz Israël.
Joden hebben de eeuwen door kunnen profiteren van hun internationale netwerk en hun enorme talenkennis. Dit heeft niet kunnen verhinderen dat de diversiteit binnen de Joodse gemeenschap in de laatste jaren is toegenomen, wat een van de redenen was om dit boek te schrijven.
Boekgegevens
Canon van 700 jaar Joods Nederland, Tirtsah Levie Bernfeld en Bart Wallet, Uitgeverij Walburg Pers, Zutphen, 2023,, 224 blz. € 24,99.
Cor Sinnema is permanent diaken van het bisdom ‘s-Hertogenbosch
OJEC
Postbus 80
6710 BB Ede