KRO-NCRV-programma Petrus bezoekt samen met Kerk in Actie gebieden waar mensen snakken naar vrede en gerechtigheid, namelijk Israël en Palestina. Kerk in Actie, onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland, ondersteunt projecten die werken aan dialoog en vredesopbouw en die praktische hulp geven aan mensen in kwetsbare posities. In de komende twee afleveringen van Petrus zien we Joodse en Palestijnse initiatieven in Haifa en Beit Jala. En we maken kennis met de Evangelisch-Lutherse kerk in Bethlehem. 

In het eerste deel van het tweeluik zien we Joodse en Palestijnse kunstenaars, die in het Mossawa Center in Haifa samenkomen om bruggen te bouwen. Ze maken kunst en praten daarover door met elkaar. Rabbijn Dahlia Shaham van Rabbis for Human Rights wijst er op dat het Hebreeuwse Shalom en het Arabische Salam bijna identieke woorden zijn. Haar wens: “Mogen we de moed en kalmte hebben om te blijven werken aan vrede én deze te belichamen – wetend dat vrede hetzelfde woord is in alle talen en geloven van dit land.”

Hopen in een hopeloze situatie
Kerk in Actie ondersteunt ook de Evangelisch-Lutherse kerk in Bethlehem, die in het tweede deel van het tweeluik te zien is. Behalve kerkdiensten biedt de kerk ook hulp aan mensen in kwetsbare posities door maaltijden uit te delen. Voor dove mensen is er extra aandacht met creatieve activiteiten. Dominee Ashraf Tannous put moed uit zijn geloof: “Daarom zeggen wij vanuit Bethlehem, de stad waar Jezus werd geboren en vanuit Jeruzalem, de stad van de opstanding, tegen de hele wereld: onze hoop komt van de opgestane Christus. Daarom zijn we hier. Om jullie te leren hoe je kunt hopen in een hopeloze situatie.”

Kerk in Actie is onderdeel van de Protestantse Kerk in Nederland. Samen met lokale kerken en organisaties ondersteunt Kerk in Actie wereldwijd mensen in kwetsbare situaties door noodhulp te bieden, armoede te bestrijden en rechtvaardigheid en duurzaamheid te bevorderen. Eerder werden er al afleveringen van KRO-NCRV's Petrus in het land gemaakt over het werk van Kerk in Actie in Oekraïne, Moldavië en Rwanda. 

De twee afleveringen van Petrus in Israël en Palestina zijn te zien op zaterdag 3 en zaterdag 10 mei om 17.10 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.

Bron/foto: KRO-NCRV

Terwijl in Amsterdam tijdens een grote demonstratie de antisemieten het luchtruim verziekten met kreten als: ‘Een, twee, drie vier, van de zee tot de rivier, vijf, zes, zeven, acht, alle zio’s (zionisten) in de gracht’, bogen wij ons in spiritueel centrum De Weyst in Handel vooral over de vraag wat ons – Joden en christenen – verbindt en hoe wij die verbinding ook in conflictueuze tijden kunnen vasthouden. Dat onderwerp hebben we uiteraard vaker besproken, maar dat maakt een nieuwe manier van denken niet overbodig. De wereld verandert per dag en we moeten steeds nieuwe posities kiezen.

Door: Piet van Midden en Tamarah Benima

Dat merkten we al snel aan de literatuur die ons als spiegelverhaal door Diederik Boomsma werd voorgehouden. In bijvoorbeeld de boeken van Aldous Huxley en George Orwell, die de wereld beschrijven als dystopie (de samenleving als prominent akelig tegenover modellen van positieve toekomstverwachting, utopie), komt God niet meer voor. De kerk is van voorbijgaande aard.

Op de Sjabbatmiddag vertelden Marlien Groeneveld en Edquar Stevens over hun, vaak dagelijkse, activiteiten ten behoeve van de dialoog tussen Joden, Christenen en Moslims. Beiden zijn ex-voorzitters van de Liberaal Joodse Gemeente Brabant. In de synagoge in Tilburg ontvangt Marlien al decennia groepen belangstellenden en scholieren. Niet alleen om uitleg te geven over hoe het joodse leven en het ritueel in elkaar zit, maar ook om vooroordelen te bestrijden. Er is altijd wel iemand die denkt dat alle Joden rijk zijn, bijvoorbeeld. Marlien is kind aan huis in een moskee in de buurt en ook gesprekspartner van de politie. Edquar gebruikt de techniek van familieopstellingen om tieners te laten ervaren wat het betekent als familieleden worden opgepakt door een bezetter. Zij spelen de broer van zijn moeder, haar vader, en de politieagenten die hen arresteerden, maar ook het 10-jarige zusje dat dat alles aanschouwde. Het blijft een broodnodige activiteit.

Terwijl op vrijdagavond de Sjabbat werd gezegend en op zaterdagavond de Sjabbat weer werd uitgeluid, was er op zondagochtend de christelijke dienst onder leiding van bisschop Andreas Wöhle, een van de twee organisatoren van het OJEC-weekend.

Daarna was er een lang gesprek, plenair, over ‘7 oktober’, de invasie in 2023 door 5000 strijders van Hamas en Islamitische Jihad vanuit de Gaza-strook. In twintig dorpen langs de Gazastrook werden meer dan 1200 Israëlische bewoners, buitenlandse toeristen en gastarbeiders, en feestgangers (Nova Dans Festival) vermoord. En meer dan 250 van hen gegijzeld. Er heeft daar een enorme schade aangericht, terwijl er juist ook daar veel vredesactivisten woonden en er Palestijnen uit Gaza in de landbouw werkten. De strijd duurde drie dagen en niet alle gegijzelden zijn tot nog toe  – dood of levend – vrijgelaten. De tegenmacht van Israel heeft enorme schade aangericht in de Gazastrook. Hoe met dit alles om te gaan? was een van vragen die aan de orde kwam. Wat zeg je tegen vrienden? Hoe gaan de joodse deelnemers om met het totaal gebroken vertrouwen in ‘de wereld’? Wat zijn de feiten? Wat kun je als kerkganger doen? 

Als afsluiting van het weekend werd de gebrokenheid van wereldsituatie ook (als praktische verwerking) vergeleken met aardewerk, maar dan in brokstukken, en de vraag was hoeveel en welke visie je nodig hebt om die brokken weer te verbinden. Dit werd op symbolische wijze met Japans porselein plakwerk (Kintsugi) geoefend.

Mocht u volgend jaar overwegen mee te doen met het OJEC-weekend, dan moet u weten dat er heerlijk vegetarisch wordt gekookt door Nella, prachtig gezongen door Sid, degenen die centrum De Weyst in Handel opbouwden en beheren, er veel wordt gelachen, gemusiceerd en soms ook whisky wordt geproefd. Gelukkig was iedereen boven de 18.

Piet van Midden is voorzitter van het OJEC en Tamarah Benima is een van de organisatoren van het Ojec-weekend

Een klassiek geschoolde zangeres, die heeft gekozen voor de warmte van het Jiddische lied… ‘Geef me een lied dat ik kan voelen’ is haar motto. Op 8 april 2025 komt zij naar De Voorhof in Rijnsburg voor een lezing en workshop. Zij gaat vertellen over de Jiddische ziel en traditie, dat betekent luisteren én zelf zingen! De Classicale werkgroep Kerk & Israël Leiden en Katwijk nodigt u uit om mee te doen! Kom kennismaken met de joodse ziel en traditie.

Lucette van den Berg is één van de toonaangevende stemmen van de nieuwe generatie Jiddische zangeressen. Ze heeft opgetreden in theaters, concertzalen en festivals in Europa en Noord-Amerika en componeert ook eigen werk. Vanaf haar 18de jaar geschoold in klassieke zang aan het conservatorium van Zwolle en later Amsterdam, legde Lucette zich toe op liedrecitals en oratorium, terwijl zij in haar studeerkamer, voor haar eigen plezier, Jiddische liedjes begon te zingen.

Joodse roots
Belangrijk was haar ontmoeting en vriendschap met de bekende Jiddische  componiste / schrijfster Beyle Schaechter-Gottesman, die haar bewust maakte van haar joodse ‘roots’. Lucette verbleef een lange tijd bij haar in New York. Haar debuut in de Jiddische wereld in 2005 en het uitbrengen van nieuw werk van Beyle Schaechter betekende dat ze haar richting definitief had gevonden, de keuze voor het Jiddische lied.

Datum: dinsdagavond 8 april 2025 om 20 uur, inloop vanaf 19.45 uur.
Plaats: De Voorhof, Vliet Noordzijde 36, 2231 GN Rijnsburg
Toegang: vrij, aan het eind van de avond wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd

Bron: De Voorhof Rijnsburg

Op dinsdag 8 april vindt de Nacht van het Jodendom plaats! Het thema is dit jaar: mystiek en magie. Noteer deze datum alvast in je agenda!

Programma
- Frank Bosman (Tilburg University) duikt met ons in de wereldberoemde videogame Wolfenstein. Deze serie schietspellen staat bekend om haar fascinatie met het occultisme en Nazisme. Over Joden en de Holocaust wordt met geen woord gerept. De game is dan ook herhaaldelijk bekritiseerd vanwege Nazi-verheerlijking. Opvallend genoeg lijkt de serie met de verschijning van Wolfenstein: The New Order (2014) een nieuwe richting in te slaan. Zij bevat opeens talloze verwijzingen naar magie en de Joodse mystieke traditie. Hoe kunnen we deze duiden?

- Esther van Eenennaam (Protestants Theologische Universiteit) neemt ons mee in de wereld van de Golem: een kunstmatig gecreëerde mens. Joodse legendes vertellen over rabbijnen die er met behulp van magie in slaagden een Golem te scheppen. Deze was niet van een echt mens te onderscheiden. De verhalen over de Golem werden zo populair dat het concept ook een rol ging spelen in joodse wetsteksten. Tot op de dag van vandaag: in discussies over kunstmatige intelligentie worden robots vergeleken met een Golem. In hoeverre kan een Golem of robot beschouwd worden als een mens?

Praktische informatie
Datum: Dinsdagavond 8 april 2-24
Tijd: Inloop vanaf 18:45. Het programma start om 19:00 en eindigt om 21:30. Aansluitend is er een borrel op eigen kosten in een nabijgelegen café
Plaats: Amsterdam, de precieze locatie wordt t.z.t. bekend gemaakt
Aanmelden: deelname is gratis, maar meld je even aan middels een e-mail aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Bron: Jonge Judaici | Foto: Wikipedia/Edelmauswaldgeist

Op 25 en 26 maart 2025 vindt in Bezinningscentrum Emmaus te Helvoirt (NL) een theologische conferentie plaats over 'Antisemitisme in geschiedenis, bijbel en (kerk)muziek - Verstaan we wat we lezen en zingen?' We bespreken die dagen de wortels en geschiedenis van antisemitisme en proberen ons bewust te worden hoe dit sporen heeft achtergelaten in bijbelteksten en (kerk)muziek. In een afwisselend programma zullen verschillende ter zake kundige sprekers hier hun licht over laten schijnen. Uiteraard is er voldoende ruimte om van gedachten te wisselen over dit boeiende thema.

Sprekers
- Derk Blom genoot zijn opleiding aan de Universitaire Faculteit Protestantse Godgeleerdheid in Brussel. Hij is predikant, lid van de Protestantse Raad voor Kerk en Israël (2012), voorzitter Stichting Kerkelijke Gemeenteopbouw Oost-Europa en voorzitter van de Stichting Joods-Christelijke Dialoog.
- Lieve Teugels is hoogleraar Judaica aan de PThU in Amsterdam.
Ze doet onderzoek naar antisemitisme in de oudheid, de middeleeuwen en de moderne tijd. Ze heeft twee lezingen hierover gegeven: 'The Judensau' gaat over een Christelijk anti-Joods iconografisch motief.
- Peter Tomson is emeritus-hoogleraar Nieuwe Testament, Patristische literatuur, en Joodse Studies aan de Faculteit voor Protestantse Theologie in Brussel en gasthoogleraar aan de Katholieke Universiteit te Leuven.
Hij publiceerde recentelijk, Studies on Jews and Christians in the First and Second Centuries (2019).
- Dick Würsten, is predikant (Antwerpen), godsdienstleerkracht, inspecteur en pedagogisch begeleider. Hij heeft een PhD over de literaire theologie-historische analyse van de Franse Psalmberijming van Clément Marot.
Dick heeft een uitvoerige analyse gedaan van de muziek van Bach.
- Hanna Rijken, theoloog en musicus, is in 2022 benoemd als Universitair Docent 'Theologie en de kunsten (in het bijzonder kerkmuziek)' aan de PThU in Amsterdam. Ook werkt ze als docent aan het Rotterdams Conservatorium (Codarts). Haar onderzoek richt zich op Sacred Music.
Ze was redactielid van het nieuwe Liedboek - Zingen en bidden in huis en kerk (2013). Ze geeft lezingen en workshops op het gebied van kerkmuziek en liturgie.

Het programma, praktische informatie, kostenoverzicht en mogelijkheid tot inschrijven kunt u vinden op de site Joods-Christelijke Dialoog. 

Deze conferentie wordt georganiseerd door de Classicale Werkgroep Kerk en Israël van de classis Noord-Brabant, Limburg en de Réunion Wallonne, in samenwerking met de Antwerpse Contactgroep voor Joods-Christelijke Betrekkingen.

Bron: Werkgroep Kerk en Israël Zuid