Van 27 december 2024 tot 5 januari 2025 kan je deelnemen aan het seminar ‘Lesgeven over WOII en de Holocaust’. Het seminar (Nederlands- en Engelstalig) wordt gegeven aan de International School for Holocaust Education van Yad Vashem, hét Holocaustmuseum in Jeruzalem. Deze studiereis wordt georganiseerd door het CIDI voor docenten in het middelbaar onderwijs en anderen die lesgeven over dit onderwerp.

Wat ga je doen?
Het doel van dit seminar is uitwisseling van ideeën en ervaringen, verdieping van historische kennis, en vertrouwd raken met nieuwe leermiddelen en methodes. Je verkent het museum, volgt colleges en vooral: je gaat actief samen aan de slag in workshops, waarbij je gebruik maakt van het lesmateriaal van Yad Vashem en voortbouwt op het unieke materiaal van het Holocaustmuseum.

Uitgangspunt hierbij is de Nederlandse context. De groep heeft binnen Yad Vashem een Nederlandse begeleider, die goed thuis is in de situatie hier. Er is een sterke nadruk op het belang van racismebestrijding en een besef van de waarde van mensenrechten, waarbij aandacht is voor de rollen van slachtoffers, daders en omstanders. In de vrije uren is er gelegenheid Jeruzalem te verkennen en zijn er excursies, maar het programma is vol: dit is in de eerste plaats een studiereis.

Voorbereiding en afronding
Er wordt een actieve inbreng verwacht van de deelnemers. Als je je opgeeft, krijg je behalve de studiereis een goede voorbereiding en handvatten om de leermiddelen waar je tijdens het seminar mee kennismaakt, effectief in te zetten in de klas.

Voorafgaand aan de reis is er een voorbereidingsdag in het Nationaal Monument Kamp Vught. Tijdens die dag maak je kennis met de groep en krijg je voorbereidende informatie over het thema van het seminar: Joden in Nederland voor en tijdens WOII, en praktische informatie over Israel en over de reis. Op het programma staat ook een rondleiding door Kamp Vught, met uitleg over deze herinneringsplaats en het educatief materiaal, een gastcollege en workshop over primaire bronnen.

Na het seminar in Jeruzalem is er een terugkomdag waarin we evalueren en vooral: de stap zetten naar wat je met het geleerde kan doen in je eigen lespraktijk en in de Nederlandse situatie. Je maakt kennis met Nederlandse herinneringsplaatsen en het materiaal dat je hier kunt inzetten.

Wie kan er mee?
Aan dit seminar kunnen 25 docenten deelnemen die lesgeven in de vakken geschiedenis, maatschappijleer en burgerschap in het voortgezet onderwijs of de bovenbouw van het basisonderwijs. Hieronder vallen ook docentenopleiders in deze vakken. Het streven is een gemengde groep samen te stellen van docenten met meer en minder ervaring, werkzaam op verschillende schooltypes en educatieve instellingen, en met verschillende achtergronden. De voorkeur gaat uit naar docenten die lesgeven over de Tweede Wereldoorlog. Bij uitzondering komen anderen die zich bezig houden met het thema Tweede Wereldoorlog en antisemitisme (zoals ambtenaren van het ministerie van Onderwijs of medewerkers van antidiscriminatiebureau’s) ook in aanmerking.

Het is de bedoeling dat van dit seminar een ‘olievlekwerking’ uitgaat, die bijdraagt aan de ontwikkeling van het Platform Educatie WOII en Sjoa. Dit Platform is opgericht door deelnemers van de eerste seminars om in bijeenkomsten en via deze website contact te houden, samen aan projecten te werken, en ervaringen, lesmateriaal en best practices uit te wisselen.

Beginniveau en eindtermen 
Het seminar is primair gericht op docenten geschiedenis en maatschappijleer in het voortgezet onderwijs en op docenten in de bovenbouw van het basisonderwijs die lesgeven over de Holocaust. Het beginniveau is op deze groep gebaseerd en gaat dus uit van een zekere basiskennis over het onderwerp, specialistische kennis is echter niet vereist.

Na afronding van het Seminar:

• Hebben deelnemers hun inhoudelijke kennis over de Holocaust vergroot
• Zijn deelnemers vertrouwd geraakt met nieuwe didactische methodes op het gebied van Holocausteducatie
• Hebben deelnemers zelf nieuwe methodes in de praktijk gebracht tijdens workshops
• Zijn deelnemers in staat om de perspectieven van daders, slachtoffers en omstanders tijdens de Holocaust op een heldere manier te bespreken en uit te leggen
• Hebben deelnemers geleerd om het inlevingsvermogen van leerlingen aan te spreken in lessen over de Holocaust

Kosten
De studiereis wordt financieel mogelijk gemaakt door Stichting Maror en Claims Conference. Deelnemers hoeven daardoor slechts een klein deel van de kosten te betalen: € 600,-. Daarin zijn alle kosten inbegrepen van de reis, het hotel (half pension), de lessen en lunches in de International School for Holocaust Education van Yad Vashem, en excursies die deel uitmaken van het vaste programma. Facultatieve excursies, verzekeringen en losse consumpties en kosten voor een mogelijke PCR-test betalen de deelnemers zelf.

Belangrijke data
Voorbereidingsdag: 17 november 2024
Seminar: 27 december 2024 tot 5 januari 2025
Terugkomdag: datum spreken wij gezamenlijk af

Deadline: 1 oktober 2024
Geïnteresseerden kunnen zich nu aanmelden door het insturen van het aanmeldingsformulier en een motivatiebrief t.a.v. Naomi Mestrum via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Doe dit ruim op tijd, dus vóór 1 oktober 2024. Elk jaar zijn er meer opgaven dan plaatsen. Er wordt gestreefd naar het samenstellen van een zo gevarieerd mogelijke groep, maar bij vergelijkbare kandidaten telt ook de inschrijfdatum mee, als teken van motivatie. Download hier het aanmeldingsformulier.

Vragen?
Heb je vragen, neem dan contact op met Naomi Mestrum via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

De voorbereidingsbijeenkomst is op 17 november 2024, maar het seminar vindt plaats van 27 december 2024 tot 5 januari 2025
U kunt zich tot uiterlijk 1 oktober 2024 aanmelden door het insturen van het aanmeldingsformulier en een motivatiebrief.

De studiereis staat geregistreerd in het Lerarenregister van registerleraar.nl. Hierdoor telt deelname mee voor de verplichte bijscholing.

Bron: CIDI | Foto: Pixabay

Jaap van Gelderen was vele jaren docent kerkgeschiedenis en archivaris aan de Theologische Universiteit Kampen (ThUK, later PThU), werkte mee aan de realisatie van de ‘struikelstenen’ en de redding van de synagoge aan de IJsselkade in Kampen en bezat jarenlang een grote bibliotheek.

Afgelopen donderdag 25 juli overleed hij in verzorgingshuis Margaretha in Kampen op 81-jarige leeftijd. Op woensdagmiddag 31 juli a.s. wordt om 13.00 uur een afscheidsdienst gehouden in de Burgwalkerk, drie kwartier voor aanvang is er de mogelijkheid om de nabestaanden te condoleren.

Bron: De Stentor

Op woensdag 27 november organiseert Stichting PaRDeS in De Thomas in Amsterdam-Zuid een studiedag over het werk van Leo Mock. Een belangrijke vraag die tijdens deze dag behandeld zal worden luidt: hoe verhoudt het gedachtegoed van Leo Mock zich tot actuele ontwikkelingen in cultuur, religie en samenleving?

Een studiedag met sprekers, workshops en gezellig samen zijn. Meer informatie volgt. Reserveer deze datum alvast in uw agenda.

Leo Mock overleed op 31 augustus 2023. Hij volgde een opleiding aan een talmoedhogeschool (jesjiwa) in Israël. Hij studeerde Joodse geschiedenis aan de Bar-Ilan Universiteit en oude geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. In december 2015 promoveerde hij cum laude aan Tilburg University op een proefschrift, getiteld: ‘Het begrip Ruach Ra’a in de rabbijnse responsaliteratuur van na 1945: een case study in de relatie tussen kennis over de fysieke wereld en traditionele kennis’.

Leo Mock heeft verschillende publicaties over jodendom op zijn naam en was betrokken bij het tijdschrift Tenachon, een uitgave van PaRDeS, een stichting die zich inzet voor het ontsluiten van Joodse bronnen voor een Joods en christelijk publiek en het bevorderen van de interreligieuze dialoog. Voor Crescas verzorgde hij, naast zijn columns voor de website, diverse Rabbinica-cursussen. Sinds zomer 2012 was hij adviseur Joodse Zaken van Beth Shalom. Aan Tilburg University was hij docent Judaica. Mock was lid van het OJEC-bestuur en lid van Sha'ar.

Bron: PaRDeS/OJEC

Eerder vandaag is door het International Center for Western Values (ICWV) de website Veerkracht.online gelanceeerd. Op dit platform - een project ter ere van en ter nagedachtenis aan Marianne en Manfred Gerstenfeld - wordt het reilen en zeilen van de Joodse jeugdbewegingen van net na de Tweede Wereldoorlog in detail geschetst in de woorden van hen die er destijds zelf deel aan namen. Deze website is een uniek project dat de veerkracht illustreert van een generatie Joodse jongeren die na de hel van de Holocaust de weg terug wisten te vinden naar een vitaal leven, midden in de Nederlandse maatschappij.

In 2019 verscheen over dit onderwerp bij Uitgeverij Van Praag te Amsterdam een uitgebreide studie, ook onder de titel Veerkracht. Deze publicatie is nog steeds leverbaar. Hierin zijn onder andere zeventien interviews opgenomen met voormalige Joodse jeugdbewegers uit de periode 1945-1965. Uit meer dan vijftig andere gesprekken wordt in het boek geciteerd. Deze omvangrijke studie schetst een uniek en fascinerend verhaal. Het toont hoe een generatie Joodse jongeren traumatische ervaringen omzette in creatieve energie. Daarmee gaven deze jongeren een nieuwe positieve invulling aan hun leven. Velen vertrokken vroeg of laat naar Israël. Daar droegen zij substantieel bij aan de opbouw van de nieuwe Joodse staat.

Op de website veerkracht.online worden niet alleen de zeventien interviews uit het boek nu beschikbaar gesteld aan een breder publiek, ook de andere (50+) interviews worden geleidelijk aan bewerkt voor publicatie en komen zodoende uiteindelijk bijna allemaal op de site te staan.

De nabestaanden en vrienden van Marianne en Manfred Gerstenfeld hebben de site gecreëerd ter ere van en ter nagedachtenis aan deze twee bijzondere mensen. Manfred heeft de laatste twee decennia van zijn leven, nadat hij zijn carrière had afgerond als consultant van raden van bestuur van diverse Fortune-500 bedrijven, gewijd aan het strijden voor een betere positie voor de Joodse staat en het Joodse volk. Hiertoe schreef hij vlammende op-eds welke hun weg vonden naar grote kranten van over de hele wereld en publiceerde hij meerdere boeken. Hij ontwikkelde zich zodoende, naar het oordeel van de Israëlische krant Haaretz, tot dé expert op het gebied van hedendaags antisemitisme. Een van zijn laatste publicaties was Veerkracht, dat hij samen schreef met Wendy Cohen-Wierda. Het idee om een monument op te richten voor de Joodse jeugdbewegingen in het Nederland van kort na de Tweede Wereldoorlog was afkomstig van Marianne. Marianne overleed in 2012. Manfred in 2021.

Bron: ICWV

Van 28 november tot en met 2 december 2024 organiseert de KRJ (Katholieke Raad voor het Jodendom) een studiereis naar Auschwitz en Krakòw, gericht op docenten die lesgeven in het voortgezet onderwijs, in het bijzonder docenten die lesgeven over burgerschap, godsdienst, levensbeschouwing, geschiedenis en maatschappijleer. Tijdens deze studiereis staan het bezoek aan Auschwitz en lesgeven over de Holocaust en antisemitisme centraal.

Ervaringen
Het was bijzonder om te horen wat het bezoek aan het vernietigingskamp met iedereen deed. De grond van Auschwitz vertelt het verhaal wat op iedereen een andere indruk maakt. Het delen van onze ervaringen in de groep werkte verbindend en gaf mij weer nieuwe inzichten over deze donkere plek.

Onze persoonlijke ervaringen doen iets met onszelf, vertellen iets over wie wij zijn en vooral ook over hoe wij ons willen verhouden tot de ander. Dat was een mooie aanleiding om samen de vertaalslag te maken van ervaring naar onderwijs en zo onze persoonlijke indrukken weer te kunnen delen.

Een reis van donker naar licht. Een reis die mij heeft geïnspireerd om nog meer de dialoog aan te gaan met elkaar, juist als het over moeilijke onderwerpen gaat. “It happened, therefore it can happen again”. Daarom moeten we blijven praten. Naar elkaar luisteren met aandacht. Het enige antwoord dat we op Auschwitz kunnen geven is liefde.

Programma
Dag 1: Vliegreis naar Polen. Aankomst in het dialoogcentrum in Oświęcim en een voorbereidend gesprek op ons bezoek aan het voormalig vernietigingskamp Auschwitz.

Dag 2: Rondleiding van 6 uur in het voormalig concentratiekamp (Auschwitz I en Auschwitz Birkenau) en een moment voor het delen van ervaringen, reflectie en bezinning in de avond.

Dag 3: Napraten over onze persoonlijke ervaringen en de betekenis hiervan voor ons werk. Daarna reizen we door naar Kraków waar we de Schindlerfabriek bezoeken. De avond is vrij.

Dag 4: Vrije ochtend met mogelijkheid tot het bezoeken van een kerkdienst of de kerstmarkt. Na een gezamenlijke lunch in de joodse wijk, maken we een historische stadswandeling met een gids. De avond is vrij.

Dag 5: Bezoek aan Galicia Jewish Museum. Terugreis naar Nederland.

Praktische informatie
Deze reis is bedoeld voor docenten in het voortgezet onderwijs, in het bijzonder voor docenten die lesgeven rondom het thema burgerschap, de vakken levensbeschouwing/godsdienst, geschiedenis en maatschappijwetenschappen. Het heeft de voorkeur om met meerdere collega’s van één school te reizen om de ervaring te delen.

Dag 3 zullen we vanuit verschillende perspectieven kijken naar de kansen en uitdagingen die er zijn rondom het lesgeven over de Holocaust, de bestaande materialen en gaan we aan de slag met diverse werkvormen. Hierbij zal ook de koppeling naar de actualiteit een plek krijgen.

De reis kost 750 euro per persoon.
– De vliegreis (incl. handbagage) en vervoer ter plaatse zijn inbegrepen.
– Je slaapt in principe met twee personen op één kamer. Het boeken van een eenpersoonskamer kan in overleg maar brengt extra kosten met zich mee.
– Alle excursies (bezoek aan Auschwitz I en II, de Schindlerfabriek, de rondwandeling in Kraków en het bezoek aan het Galicia Jewish Museum) zijn inbegrepen.
– In Oświęcim zijn alle maaltijden inbegrepen. In Kraków is het ontbijt inbegrepen.

De begeleiders / contact
Günther Sturms begeleidt al jaren namens de KRJ diverse groepsreizen naar Auschwitz en Krakòw. Daarnaast is Günther studentenpastor in Delft en werkt hij voor MoTiv; een centrum voor persoonlijke ontwikkeling in het onderwijs en het bedrijfsleven.

Pauline Kraakman-Lokhorst is al meer dan 20 jaar docent Levensbeschouwing en coördinator burgerschap op een havo/vwo-school in Rotterdam. Zij is actief betrokken bij Expertisecentrum LERVO en gaat voor de derde keer mee met deze reis.

Jeroen Kolster, vorig jaar deelnemer, geeft inmiddels al een aantal jaren les op het VMBO als docent Mens en Maatschappij en maatschappijleer.

Wil je meer informatie of je (onder voorbehoud) aanmelden? Neem contact op met een van de begeleiders:
– Günther Sturms: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
– Pauline Kraakman: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
– Jeroen Kolster: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Bron: KRJ | foto: Pixabay